Czy VPN jest legalny? Legalność VPN w Polsce i na świecie

Legalność VPN w Polsce oraz na świecie to temat, który z pewnością interesuje wiele osób, które mają po raz pierwszy styczność z tym pojęciem. A w wielu miejscach sieci można trafić na dość sprzeczne informacje co do zgodności VPN z prawem. Jeśli zastanawiasz się czy VPN jest legalny w Polsce i na świecie, to w tym artykule postaramy się wyjaśnić wszystkie wątpliwości na ten temat.

Czy VPN jest legalny w Polsce?

Jeśli chodzi o legalność VPN, to większość osób z pewnością interesuje przede wszystkim jak to wygląda w Polsce. Usługi VPN są legalne w Polsce. Obowiązujące przepisy w żaden sposób nie zakazują i nie ograniczają korzystania z VPN na terenie naszego kraju. W przeciwieństwie do niektórych państw na świecie, w Polsce nie ma regulacji w kwestiach używania sieci VPN i każdy może z nich legalnie korzystać.

Z sieci VPN w Polsce może legalnie korzystać zarówno użytkownik domowy jak i firmy i przedsiębiorstwa, które potrzebują VPN do zapewnienia bezpiecznego dostępu do danych firmowych, np. podczas pracy zdalnej.

Co więcej, w przypadku firm korzystanie z narzędzi takich jak VPN jest nawet zalecane przez zmiany prawne, które zostały wprowadzone razem z RODO. VPN jest w stanie zapewnić bezpieczny, szyfrowany dostęp do zasobów firmy przez internet – dysku sieciowego, wewnętrznej sieci czy elektronicznego obiegu dokumentów. Jest to szczególnie ważne przy pracy zdalnej, która znacznie się zwiększyła w ostatnich latach. VPN sprawia, że pracodawca ma pewność że dane przesyłane przez pracownika nawet przez słabo zabezpieczoną sieć domową nie wpadną w niepowołane ręce.

Oczywiście tak jak każde narzędzie, sieć VPN może zostać użyta do celów mniej zgodnych z prawem jak np. pobierania torrentów. W tej sytuacji ta usługa służy głównie jako narzędzie do ukrycia prawdziwego adresu IP w sieciach P2P, co zabezpiecza internautę przed namierzeniem.

Czy VPN jest legalny na świecie?

W większości państw na świecie korzystanie z VPN jest w pełni legalne. Są jednak kraje, w których sieci VPN znalazły się na celowniku władz. I robią one wszystko aby uniemożliwić dostęp swoim obywatelom do tego narzędzia, które skutecznie pozwala obchodzić różnego rodzaju cenzurę i blokady sieci.

W krajach europejskich, USA, Kanadzie i wszystkich innych państwach, które kierują się wartościami demokratycznymi używanie VPN jest legalne i nie ma ograniczeń. Problem pojawia się w przy rządach autorytarnych, dyktaturach i niektórych krajach położonych w Azji.

Tylko niektóre państwa na świecie nakładają duże ograniczenia lub całkowicie delegalizują korzystanie z sieci VPN przy pomocy przepisów. Ale w niektórych miejscach istnieją także regulacje, które wpływają na funkcjonowanie firm świadczących tego typu usługi. Na przykład takie, które utrudniają prowadzenie biznesu, jakim jest obsługa i udostępnianie serwerów wirtualnej sieci prywatnej użytkownikom końcowym.

Za przykład można wskazać Wielką Brytanię, w której przepisy nakładają na dostawców sieci i usług elektronicznych obowiązek monitorowania i logowania tego, co ich klienci robią za pośrednictwem dostarczanych usług elektronicznych. Dlatego ciężko spotkać firmę świadczącą VPN, która zdecydowałaby się na posiadanie siedziby w UK. Co nie przeszkadza zagranicznym podmiotom w bezproblemowym udostępnianiu serwerów VPN w UK.

Gdzie VPN jest nielegalny – lista państw

O ile większość państw nie zakazuje lub nie utrudnia korzystania z VPN, to jest na świecie kilka wyjątków, gdzie tego typu usługi są zakazane. Lub korzystanie z VPN jest legalne, ale obarczone jakimiś obostrzeniami. Są to zazwyczaj kraje z silną cenzurą internetu, gdzie władza obawia się krytyki, swobodnego dostępu do informacji i intensywnie blokuje strony internetowe.

Chiny – VPN nielegalny z pewnymi wyjątkami

Status VPN: oficjalnie dozwolone tylko te sieci VPN, które są zatwierdzone przez władze

Władze chińskie intensywnie walczą z korzystaniem z VPN na terenie tego kraju i większość usług jest tam zablokowana lub ma problemy z funkcjonowaniem. Są jednak wyjątki i niektóre firmy mają odpowiednią infrastrukturę, której cenzura internetu w Chinach jest niegroźna. Po więcej informacji odsyłamy do tego artykułu, który szczegółowo opisuje sytuację.

Mimo zakazów i ograniczeń, używanie VPN w Chinach jest powszechne, zarówno przez turystów jak i obywateli tego państwa. Jest to jedyny sposób na dostęp do nieocenzurowanego internetu i wielu zachodnich usług takich jak Facebook, Gmail i usługi Google czy WhatsApp. Z racji powszechności zjawiska, turyści nie spotykają się z problemami prawnymi związanymi z używaniem VPN. Jedynie wykrycie tego przez dostawcę internetu może skończyć się chwilowym zablokowaniem lub ograniczeniem dostępu do sieci.

Oficjalnie funkcjonować w Chinach mogą tylko te firmy VPN, którym chiński rząd dał pozwolenie i wprowadziły do swojej usługi odpowiednie mechanizmy – czyli logowanie aktywności użytkowników i cenzurowanie zakazanych treści. W pozostałych przypadkach jest to nielegalne i za udostępnianie usług VPN bez zatwierdzenia przez władzę trzeba liczyć się z karą.

Przedsiębiorstwa i międzynarodowe korporacje, które potrzebują dostęp do globalnej sieci omijającej chiński firewall mogą wystąpić do chińskich władz o specjalne łącze, które pomija Wielki Chiński Firewall.

Rosja – usługi VPN w większości nielegalne

Status VPN: oficjalnie dozwolone tylko te zatwierdzone przez władze

W ostatnich latach Rosja wypowiedziała wojnę wolności w internecie i zaczęła mocno inwigilować i śledzić to, co robią w nim obywatele tego kraju. Oberwało się w związku z tym również sieciom VPN, które są powszechnie używane przez Rosjan żeby wchodzić na zablokowane strony internetowe. Sieci VPN w Rosji, żeby działać tam legalnie, muszą one mieć zgodę władz i współpracować ze służbami. Korzystanie z usług niezatwierdzonych przez władze kraju zostało zdelegalizowane.

W marcu 2019 roku, Roskomnadzor nałożył na firmy świadczące usługi VPN w Rosji wymóg zapewnienia służbom tego kraju dostępu do wszystkich serwerów zlokalizowanych w Rosji. Celem tego miała być inwigilacja oraz ograniczenie dostępu do tego, co władze rosyjskie uznają za nielegalne. W odpowiedzi na to działanie, wiele usług VPN zlikwidowało swoje serwery w tym kraju.

Iran – sieci VPN w większości nielegalne

Status VPN: oficjalnie legalne tylko sieci VPN zatwierdzone przez władze

Władze irańskie zezwalają na korzystanie tylko z tych dostawców wirtualnych sieci prywatnych, którzy zostali przez nich zweryfikowani i dopuszczeni do legalnego funkcjonowania na terenie Iranu. Wszystkie pozostałe usługi są zakazane i korzystanie z nich jest zagrożone więzieniem.

Jest to jednak martwe prawo, gdyż obywatele Iranu powszechnie i na co dzień korzystają z VPN do obchodzenia restrykcji i regulacji nakładanych przez władze irańskie na treści dostępne przez internet. Chronią przy tym prywatne dane szyfrując całą sieciową komunikację.

Zjednoczone Emiraty Arabskie – sieci VPN z niejasnym statusem

Status VPN: zabronione korzystanie z VPN do celów niezgodnych z prawem

W przypadku ZEA prawo jest dość niejasne i łatwe do naciągnięcia. W teorii VPN jest legalny. Oficjalnie, korzystanie z VPN jest nielegalne tylko do czynności niezgodnych z prawem pod karą grzywny w wysokości prawie pół miliona dolarów oraz więzienia. A bez pośrednictwa VPN zablokowany jest dostęp do wielu stron internetowych i aplikacji.

Jednak jak wytłumaczyć i udowodnić, że korzystało się z VPN do celów zgodnych z prawem? Przesyłane dane i cała aktywność w sieci za pośrednictwem VPN jest szyfrowana. Jest to przepis, którym łatwo można „załatwić” kogoś, kto użył tego typu usługi.

Turcja – dostęp do VPN blokowany przez władze

Status VPN: próby blokowania przez władze

W Turcji oficjalnie korzystanie z VPN nie zostało zabronione, ale władze tego kraju zaczęły blokować i utrudniać dostęp do tego typu usług. Co prawda nie mają jeszcze takich sukcesów jak Chiny czy Rosja, ale zmierzają w tę stronę. Większość najlepszych usług VPN bez problemu działa w tym kraju i z powodzeniem można ich używać do odblokowania różnego rodzaj treści w sieci.

Oman – prywatni użytkownicy mają zakaz korzystania z VPN

Status VPN: zabronione korzystanie przez użytkowników indywidualnych

Władze Omanu zabroniły korzystania z usług VPN użytkownikom indywidualnym, którzy korzystali z nich do obchodzenia cenzury sieci która panuje w tym kraju. W efekcie tego VPN w Omanie został zdelegalizowany, a korzystać z niego mogą wyłącznie firmy i organizacje, które otrzymały zgodę od urzędu zajmującego się komunikacją elektroniczną.

Turkmenistan

Status VPN: korzystanie zabronione

Korzystanie z VPN w Turkmenistanie zostało całkowicie zabronione. Sam Internet w tym kraju ma liczne ograniczenia i większość zagranicznych treści i materiałów jest niedostępna. Obywatele tego kraju, u których władze wykryją korzystanie z sieci VPN mogą otrzymać karę.

Syria

Status VPN: blokowane przez władze

Władze Syrii stosują różne metody żeby zablokować i ograniczyć dostęp do Internetu na terenie całego, toczonego wojną kraju. Usługi VPN są również blokowane.

Irak

Status VPN: blokowane przez władze

Irak próbuje blokować dostęp do usług VPN na terenie całego kraju. Oficjalnie po to, żeby uniemożliwić organizacjom terrorystycznym dostęp do social media i ukrywania aktywności w sieci.

Białoruś

Status VPN: nielegalne, korzystanie zabronione

Na Białorusi korzystanie z jakichkolwiek form obchodzenia cenzury takich jak sieci VPN czy Tor jest nielegalne i zakazane przez państwo. Za ich używanie i wykrycie tego przez władze można spotkać się z karą. Rządzący tym krajem reżim Łukaszenki cenzuruje internet, gdyż jest to podstawowe źródło niezależnych informacji dla mieszkańców Białorusi.

Uganda

Status VPN: blokowane przez władze

W Ugandzie władze próbują blokować i ograniczać odstęp do VPN. Blokady są wprowadzone w wyniku podatku od korzystania z social media, który został wprowadzony w tym kraju. Po jego wejściu w życie wiele osób sięgnęło po VPN żeby go ominać.

Korea Północna

Status VPN: korzystanie zabronione

Internet w Korei Północnej praktycznie nie istnieje. Mało kto z mieszkańców ma do niego dostęp. A jeżeli już ma, to korzystać może tylko z mocno ograniczonej i ocenzurowanej listy stron internetowych. Korzystanie z VPN do obchodzenia blokad jest zabronione. Zarówno przez turystów jak i obywateli tego państwa.

Legalność sieci VPN a siedziba firmy dostarczającej usługę

Analizując i porównując oferty sieci VPN, można zaobserwować, że dostawcy usług VPN mają często siedziby w egzotycznych państwach, które powszechnie kojarzą się z rajami podatkowymi. Wybór takich lokalizacji ma swoje uzasadnienie. Są to kraje które nakładają najmniej ograniczeń co do prowadzenia biznesu oraz nie nakładają żadnych restrykcji w kwestiach przechowywania danych i monitorowania komunikacji elektronicznej.

Są jednocześnie poza zasięgiem i jurysdykcją służb USA, Unii Europejskiej i innych państw, które chciałby dostać się do danych użytkowników sieci VPN.

Przykładowo, jedne z najlepszych usług VPN maja siedzibę właśnie w takich krajach:

• ExpressVPN – jest zlokalizowany w Brytyjskich Wyspach Dziewiczych
• NordVPN – ma siedzibę w Panamie
• Surfshark – ma siedzibę w Brytyjskich Wyspach Dziewiczych

Dość popularną lokalizacją, w której działa wiele firm VPN jest USA. Co prawda Stany Zjednoczone nie mają przepisów, które nakazywałyby logowanie ruchu oraz monitorowanie użytkowników, a działanie VPN jest legalne w tym państwie. To jednak jest to kraj Sojuszu Pięciu Oczu, a służby oraz sądy tego kraju mają ogromne możliwości nacisku na firmy świadczące tego typu usługi. I z tych możliwości często korzystają, o czym użytkownicy nawet nie wiedzą.

Legalność VPN – pytania i odpowiedzi