Czy VPN jest legalny? Legalność VPN w Polsce i na świecie

Legalność VPN w Polsce oraz na świecie to temat, który z pewnością interesuje wiele osób, zwłaszcza tych, które mają pierwszy kontakt z tym pojęciem. W wielu miejscach sieci można trafić na sprzeczne informacje dotyczące zgodności VPN z prawem. Jeśli zastanawiasz się, czy VPN jest legalny w Polsce i na świecie, w tym artykule postaramy się wyjaśnić wszystkie wątpliwości.

Czy VPN jest legalny w Polsce?

Jeśli chodzi o legalność VPN, to większość osób z pewnością interesuje przede wszystkim, jak to wygląda w Polsce. Usługi VPN są w naszym kraju legalne, a obowiązujące przepisy w żaden sposób nie zakazują ani nie ograniczają korzystania z VPN na terenie Polski. W przeciwieństwie do niektórych państw na świecie, w Polsce nie ma przepisów dotyczących używania sieci VPN, więc każdy może z nich legalnie korzystać.

Z sieci VPN w Polsce mogą legalnie korzystać zarówno użytkownicy domowi, jak i firmy, które potrzebują VPN do zapewnienia bezpiecznego dostępu do danych firmowych, np. podczas pracy zdalnej.

Co więcej, w przypadku firm korzystanie z VPN jest nawet zalecane przez zmiany prawne wprowadzone wraz z RODO. VPN zapewnia bezpieczny, szyfrowany dostęp do zasobów firmy przez internet – takich jak dysk sieciowy, wewnętrzna sieć czy elektroniczny obieg dokumentów. Ma to szczególne znaczenie przy pracy zdalnej, która znacznie się rozwinęła w ostatnich latach. Dzięki VPN pracodawca ma pewność, że dane przesyłane przez pracownika – nawet przez słabo zabezpieczoną sieć domową – nie trafią w niepowołane ręce.

Oczywiście, jak każde narzędzie, sieć VPN może zostać użyta do celów mniej zgodnych z prawem, takich jak pobieranie torrentów. W takiej sytuacji służy głównie do ukrycia prawdziwego adresu IP w sieciach P2P, co zabezpiecza internautę przed namierzeniem jego adresu.

Czy VPN jest legalny na świecie?

W większości państw na świecie korzystanie z VPN jest w pełni legalne. Są jednak kraje, w których sieci VPN znalazły się na celowniku władz, starających się uniemożliwić dostęp obywatelom do tego narzędzia. Dzieje się tak, ponieważ VPN pozwala obchodzić cenzurę i różnego rodzaju blokady sieci.

W krajach europejskich, USA, Kanadzie i innych państwach, które kierują się wartościami demokratycznymi, używanie VPN jest legalne i nie wprowadza się w tym zakresie żadnych ograniczeń. Problem pojawia się natomiast w przypadku rządów autorytarnych, dyktatur oraz niektórych państw azjatyckich.

Tylko nieliczne kraje na świecie nakładają duże ograniczenia lub całkowicie delegalizują korzystanie z sieci VPN. W niektórych miejscach obowiązują też przepisy, które wpływają na działanie firm świadczących tego typu usługi. Przykładowo, pewne regulacje utrudniają prowadzenie biznesu polegającego na udostępnianiu serwerów wirtualnej sieci prywatnej użytkownikom końcowym.

Doskonałym przykładem jest Wielka Brytania, gdzie przepisy nakładają na dostawców sieci i usług elektronicznych obowiązek monitorowania i logowania działań klientów. W efekcie trudno znaleźć firmę świadczącą VPN, która zdecydowałaby się na posiadanie siedziby w UK. Nie przeszkadza to jednak zagranicznym podmiotom w bezproblemowym udostępnianiu serwerów VPN na terenie Wielkiej Brytanii.

Gdzie VPN jest nielegalny – lista państw

O ile większość państw nie zakazuje ani nie utrudnia korzystania z VPN, to na świecie istnieje kilka wyjątków, w których tego typu usługi są zakazane lub obarczone dodatkowymi obostrzeniami. Najczęściej są to kraje z silną cenzurą internetu, gdzie władza obawia się krytyki, swobodnego dostępu do informacji i intensywnie blokuje różne strony internetowe.

Chiny – VPN nielegalny z pewnymi wyjątkami

Legalność VPN: oficjalnie dozwolone tylko te sieci VPN, które są zatwierdzone przez władze

Władze chińskie intensywnie walczą z korzystaniem z VPN na terenie tego kraju i większość usług jest tam zablokowana lub ma problemy z funkcjonowaniem. Są jednak wyjątki i niektóre firmy mają odpowiednią infrastrukturę, której cenzura internetu w Chinach jest niegroźna. Po więcej informacji odsyłamy do tego artykułu, który szczegółowo opisuje sytuację.

Mimo zakazów i ograniczeń, używanie VPN w Chinach jest powszechne, zarówno przez turystów jak i obywateli tego państwa. Jest to jedyny sposób na dostęp do nieocenzurowanego internetu i wielu zachodnich usług takich jak Facebook, Gmail i usługi Google czy WhatsApp. Z racji powszechności zjawiska, turyści nie spotykają się z problemami prawnymi związanymi z używaniem VPN. Jedynie wykrycie tego przez dostawcę internetu może skończyć się chwilowym zablokowaniem lub ograniczeniem dostępu do sieci.

Oficjalnie funkcjonować w Chinach mogą tylko te firmy VPN, którym chiński rząd dał pozwolenie i wprowadziły do swojej usługi odpowiednie mechanizmy – czyli logowanie aktywności użytkowników i cenzurowanie zakazanych treści. W pozostałych przypadkach jest to nielegalne i za udostępnianie usług VPN bez zatwierdzenia przez władzę trzeba liczyć się z karą.

Przedsiębiorstwa i międzynarodowe korporacje, które potrzebują dostęp do globalnej sieci omijającej chiński firewall mogą wystąpić do chińskich władz o specjalne łącze, które pomija Wielki Chiński Firewall.

Rosja – usługi VPN w większości nielegalne

Legalność VPN: oficjalnie dozwolone tylko te zatwierdzone przez władze

W ostatnich latach Rosja wypowiedziała wojnę wolności w internecie i zaczęła mocno inwigilować i śledzić to, co robią w nim obywatele tego kraju. Oberwało się w związku z tym również sieciom VPN, które są powszechnie używane przez Rosjan żeby wchodzić na zablokowane strony internetowe. Sieci VPN w Rosji, żeby działać tam legalnie, muszą one mieć zgodę władz i współpracować ze służbami. Korzystanie z usług niezatwierdzonych przez władze kraju zostało zdelegalizowane.

W marcu 2019 roku, Roskomnadzor nałożył na firmy świadczące usługi VPN w Rosji wymóg zapewnienia służbom tego kraju dostępu do wszystkich serwerów zlokalizowanych w Rosji. Celem tego miała być inwigilacja oraz ograniczenie dostępu do tego, co władze rosyjskie uznają za nielegalne. W odpowiedzi na to działanie, wiele usług VPN zlikwidowało swoje serwery w tym kraju.

Iran – sieci VPN w większości nielegalne

Legalność VPN: oficjalnie legalne tylko sieci VPN zatwierdzone przez władze

Władze irańskie zezwalają na korzystanie tylko z tych dostawców wirtualnych sieci prywatnych, którzy zostali przez nich zweryfikowani i dopuszczeni do legalnego funkcjonowania na terenie Iranu. Wszystkie pozostałe usługi są zakazane i korzystanie z nich jest zagrożone więzieniem.

Jest to jednak martwe prawo, gdyż obywatele Iranu powszechnie i na co dzień korzystają z VPN do obchodzenia restrykcji i regulacji nakładanych przez władze irańskie na treści dostępne przez internet. Chronią przy tym prywatne dane szyfrując całą sieciową komunikację.

Zjednoczone Emiraty Arabskie – sieci VPN z niejasnym statusem

Legalność VPN: zabronione korzystanie z VPN do celów niezgodnych z prawem

W przypadku ZEA prawo jest dość niejasne i łatwe do naciągnięcia. W teorii VPN jest legalny. Oficjalnie, korzystanie z VPN jest nielegalne tylko do czynności niezgodnych z prawem pod karą grzywny w wysokości prawie pół miliona dolarów oraz więzienia. A bez pośrednictwa VPN zablokowany jest dostęp do wielu stron internetowych i aplikacji.

Jednak jak wytłumaczyć i udowodnić, że korzystało się z VPN do celów zgodnych z prawem? Przesyłane dane i cała aktywność w sieci za pośrednictwem VPN jest szyfrowana. Jest to przepis, którym łatwo można „załatwić” kogoś, kto użył tego typu usługi.

Turcja – dostęp do VPN blokowany przez władze

Legalność VPN: próby blokowania przez władze

W Turcji oficjalnie korzystanie z VPN nie zostało zabronione, ale władze tego kraju zaczęły blokować i utrudniać dostęp do tego typu usług. Co prawda nie mają jeszcze takich sukcesów jak Chiny czy Rosja, ale zmierzają w tę stronę. Większość najlepszych usług VPN bez problemu działa w tym kraju i z powodzeniem można ich używać do odblokowania różnego rodzaj treści w sieci.

Oman – prywatni użytkownicy mają zakaz korzystania z VPN

Legalność VPN: zabronione korzystanie przez użytkowników indywidualnych

Władze Omanu zabroniły korzystania z usług VPN użytkownikom indywidualnym, którzy korzystali z nich do obchodzenia cenzury sieci która panuje w tym kraju. W efekcie tego VPN w Omanie został zdelegalizowany, a korzystać z niego mogą wyłącznie firmy i organizacje, które otrzymały zgodę od urzędu zajmującego się komunikacją elektroniczną.

Turkmenistan

Legalność VPN: korzystanie zabronione

Korzystanie z VPN w Turkmenistanie zostało całkowicie zabronione. Sam Internet w tym kraju ma liczne ograniczenia i większość zagranicznych treści i materiałów jest niedostępna. Obywatele tego kraju, u których władze wykryją korzystanie z sieci VPN mogą otrzymać karę.

Syria

Legalność VPN: blokowane przez władze

Władze Syrii stosują różne metody żeby zablokować i ograniczyć dostęp do Internetu na terenie całego, toczonego wojną kraju. Usługi VPN są również blokowane.

Irak

Legalność VPN: blokowane przez władze

Irak próbuje blokować dostęp do usług VPN na terenie całego kraju. Oficjalnie po to, żeby uniemożliwić organizacjom terrorystycznym dostęp do social media i ukrywania aktywności w sieci.

Białoruś

Legalność VPN: nielegalne, korzystanie zabronione

Na Białorusi korzystanie z jakichkolwiek form obchodzenia cenzury takich jak sieci VPN czy Tor jest nielegalne i zakazane przez państwo. Za ich używanie i wykrycie tego przez władze można spotkać się z karą. Rządzący tym krajem reżim Łukaszenki cenzuruje internet, gdyż jest to podstawowe źródło niezależnych informacji dla mieszkańców Białorusi.

Uganda

Legalność VPN: blokowane przez władze

W Ugandzie władze próbują blokować i ograniczać odstęp do VPN. Blokady są wprowadzone w wyniku podatku od korzystania z social media, który został wprowadzony w tym kraju. Po jego wejściu w życie wiele osób sięgnęło po VPN żeby go ominać.

Korea Północna

Legalność VPN: korzystanie zabronione

Internet w Korei Północnej praktycznie nie istnieje. Mało kto z mieszkańców ma do niego dostęp. A jeżeli już ma, to korzystać może tylko z mocno ograniczonej i ocenzurowanej listy stron internetowych. Korzystanie z VPN do obchodzenia blokad jest zabronione. Zarówno przez turystów jak i obywateli tego państwa.

Legalność sieci VPN a siedziba firmy dostarczającej usługę

Analizując i porównując oferty sieci VPN, można zaobserwować, że dostawcy usług VPN często lokują swoje siedziby w egzotycznych państwach, powszechnie kojarzonych z rajami podatkowymi. Wybór takich lokalizacji ma swoje uzasadnienie – kraje te nakładają najmniej ograniczeń w prowadzeniu biznesu oraz nie wprowadzają restrykcji w kwestiach przechowywania danych i monitorowania komunikacji elektronicznej.

Są one jednocześnie poza zasięgiem i jurysdykcją służb USA, Unii Europejskiej i innych państw, które chciałyby uzyskać dostęp do danych użytkowników sieci VPN.

Przykładowo, jedne z najlepszych usług VPN mają siedzibę właśnie w takich krajach:

• ExpressVPN – zlokalizowany w Brytyjskich Wyspach Dziewiczych
• NordVPN – ma siedzibę w Panamie
• Surfshark – również w Brytyjskich Wyspach Dziewiczych

Dość popularną lokalizacją, w której działa wiele firm VPN, są Stany Zjednoczone. Co prawda USA nie posiada przepisów nakazujących logowanie ruchu czy monitorowanie użytkowników, a działanie VPN jest tam legalne. Jednak jest to kraj Sojuszu Pięciu Oczu, a służby oraz sądy USA mają ogromne możliwości nacisku na firmy świadczące tego typu usługi. W praktyce dość często z nich korzystają, o czym użytkownicy nawet nie wiedzą.

Legalność VPN – pytania i odpowiedzi