Split tunneling, znany również jako dzielone tunelowanie, to zaawansowana funkcja VPN pozwalająca użytkownikowi na precyzyjne zarządzanie ruchem sieciowym. Mechanizm ten umożliwia wybór konkretnych aplikacji i programów, które będą korzystać z połączenia VPN, jednocześnie pozwalając pozostałym na standardowe połączenie z internetem. Jest to narzędzie zapewniające pełną kontrolę nad tym, która część ruchu sieciowego będzie przekierowywana przez szyfrowany tunel VPN.
Co to jest split tunneling (dzielone tunelowanie)?
Split tunneling (dzielone tunelowanie) to zaawansowana funkcja VPN, która pozwala określić, które aplikacje i urządzenia mają korzystać z połączenia VPN, a które łączyć się z internetem bezpośrednio. Dzięki temu użytkownik zyskuje większą kontrolę nad konfiguracją swojego połączenia sieciowego.
Funkcja ta jest szczególnie przydatna, gdy chcemy wykluczyć określone aplikacje z transmisji przez VPN lub przeciwnie – wybrać konkretne programy, które będą korzystać z tunelu VPN, pozostawiając resztę ruchu bez zmian.
Split tunneling można skonfigurować na dwa sposoby:
- Normalne dzielone tunelowanie – domyślnie wszystkie aplikacje korzystają z VPN, z wyjątkiem tych, które zostały celowo wykluczone
- Odwrócone dzielone tunelowanie – domyślnie wszystkie aplikacje łączą się bezpośrednio z internetem, a jedynie wybrane programy korzystają z połączenia VPN
Praktyczne zastosowania split tunnelingu (dzielonego tunelowania) w VPN
Streaming i serwisy VOD
Wiele platform streamingowych, takich jak platforma MAX czy Netflix, aktywnie blokuje połączenia VPN. Bez dzielonego tunelowania musielibyśmy całkowicie wyłączyć VPN, by oglądać treści – narażając się na mniejsze bezpieczeństwo podczas innych aktywności online. Split tunneling rozwiązuje ten problem umożliwiając na przykład używanie Chrome z aktywnym VPN do codziennego przeglądania sieci, przy jednoczesnym wykorzystaniu Firefoxa bez VPN do oglądania ulubionych seriali. Dzięki temu zachowujemy ochronę VPN dla wrażliwych działań online.
Pobieranie torrentów i P2P
Pobieranie torrentów bez odpowiedniej ochrony może być ryzykowne. Split tunneling pozwala przekierować wyłącznie ruch P2P przez VPN, pozostawiając resztę aplikacji na normalnym, szybszym połączeniu. To rozwiązanie pozwala zoptymalizować wykorzystanie przepustowości łącza i zachować bezpieczeństwo tam, gdzie jest ono najbardziej potrzebne.
Zastosowania w codziennym użytkowaniu
Split tunneling sprawdza się również przy dostępie do zasobów firmowych przez VPN przy jednoczesnym normalnym przeglądaniu internetu. Jest szczególnie przydatny w przypadku gier online wymagających lokalnego połączenia czy bankowości elektronicznej preferującej lokalne IP. Sprawdza się też przy aplikacjach do wideokonferencji, które mogą działać wolniej przez VPN. Takie rozwiązanie pozwala na optymalne wykorzystanie połączenia VPN – tam, gdzie jest ono potrzebne, przy jednoczesnym zachowaniu szybkiego, bezpośredniego dostępu do usług wymagających lokalnego IP.
Na zrzucie ekranu poniżej widać działania. Test z użyciem dwóch przeglądarek doskonale pokazuje skuteczność split tunnelingu. Po połączeniu z amerykańskim serwerem VPN i wykluczeniu Firefoxa z tunelowania, każda przeglądarka ma inne IP – Chrome wyświetla adres amerykański (przez VPN), a Firefox polski (od lokalnego dostawcy internetu). To praktyczna demonstracja, jak dzielone tunelowanie pozwala na jednoczesne korzystanie z obu typów połączenia.
Którzy dostawcy VPN oferują dzielone tunelowanie?
Split tunneling, choć bardzo przydatny dla użytkowników, nie jest standardową funkcją u wszystkich dostawców VPN. Szczęśliwie, wiodący dostawcy VPN zaimplementowali to rozwiązanie w swoich aplikacjach, choć z pewnymi ograniczeniami systemowymi.
ExpressVPN – najbardziej kompleksowe rozwiązanie
ExpressVPN wyróżnia się na tle konkurencji, oferując pełnowartościowy split tunneling z obsługą zarówno standardowego, jak i odwróconego dzielenia ruchu. Funkcja działa na systemach Windows, Android oraz Mac (do wersji macOS 11), pozwalając użytkownikom precyzyjnie określać, które aplikacje mają korzystać z VPN.
NordVPN – ograniczona dostępność
NordVPN udostępnia split tunneling w aplikacjach na Windows i Android. Obecnie funkcja nie jest dostępna na systemach macOS i iOS, choć planowane jest jej wprowadzenie w przyszłości.
Surfshark – funkcja Bypasser
Surfshark oferuje split tunneling pod nazwą Bypasser, umożliwiając wykluczenie wybranych aplikacji z połączenia VPN. Podobnie jak w przypadku NordVPN, funkcja jest obecnie dostępna wyłącznie na platformach Windows i Android.
Split tunneling na macOS – ważne ograniczenia
Użytkownicy komputerów Apple mają znacznie ograniczone możliwości korzystania z dzielonego tunelowania. Funkcja split tunneling działa tylko na macOS 10.15 (Catalina) i starszych wersjach systemu. Od czasu wprowadzenia macOS Big Sur, Apple zaimplementowało zmiany w architekturze systemu operacyjnego, które całkowicie uniemożliwiają korzystanie z tej funkcjonalności. Jest to istotne ograniczenie dla użytkowników nowszych wersji macOS, którzy chcieliby selektywnie kierować ruch przez VPN.
Split tunneling w środowisku firmowym
Dzielone tunelowanie odgrywa kluczową rolę w środowisku biznesowym, gdzie firmy zapewniają pracownikom zdalny dostęp do zasobów firmowych poprzez VPN. W takim przypadku split tunneling umożliwia efektywne rozdzielenie ruchu sieciowego na dwa strumienie: jeden kierowany do zasobów firmowych przez VPN, drugi służący do standardowego korzystania z internetu.
Konfiguracja takiego rozwiązania może odbywać się na dwa sposoby:
- poprzez dedykowane oprogramowanie VPN
- bezpośrednio w ustawieniach systemu operacyjnego
Główne korzyści z wdrożenia split tunnelingu w firmie to możliwość jednoczesnego, bezpiecznego dostępu do wrażliwych zasobów firmowych (baz danych, dokumentów, specjalistycznych aplikacji) przy zachowaniu swobody korzystania z internetu do celów niezwiązanych z pracą, takich jak przeglądanie stron czy używanie komunikatorów. Takie rozwiązanie optymalizuje zarówno bezpieczeństwo firmowych danych, jak i komfort pracy użytkowników.
Czy split tunneling jest wart uwagi?
Split tunneling to zaawansowana funkcja VPN, której przydatność zależy od indywidualnych potrzeb użytkownika. Dla większości osób korzystających z VPN w celu ogólnego zabezpieczenia połączenia internetowego, może okazać się zbędna – wszak głównym celem VPN jest kompleksowa ochrona całego ruchu sieciowego.
Istnieją jednak sytuacje, w których dzielone tunelowanie staje się nieocenionym narzędziem. Szczególnie przydaje się przy:
- oglądaniu treści na platformach streamingowych
- pobieraniu plików przez sieci P2P
- jednoczesnym korzystaniu z lokalnych i zagranicznych serwisów
Funkcja ta zapewnia precyzyjną kontrolę nad ruchem sieciowym, pozwalając dokładnie określić, które aplikacje mają korzystać z VPN. Jeśli więc Twój sposób korzystania z internetu wymaga takiej elastyczności, split tunneling może znacząco poprawić komfort użytkowania VPN.
Pytania i odpowiedzi
Czy split tunneling z VPN spowalnia połączenie internetowe?
Split tunneling może faktycznie poprawić szybkość połączenia, ponieważ nie cały ruch przechodzi przez serwery VPN. Aplikacje korzystające z bezpośredniego połączenia z internetem będą działać z pełną prędkością Twojego łącza internetowego.
Czy split tunneling jest bezpieczny?
Tak, split tunneling jest bezpieczny, pod warunkiem prawidłowej konfiguracji. Należy jednak pamiętać, że aplikacje wykluczone z VPN nie będą chronione jego zabezpieczeniami.
Dlaczego split tunneling nie działa na moim iPhonie?
Apple ze względów bezpieczeństwa nie zezwala na split tunneling w iOS. Ta sama zasada dotyczy nowszych wersji macOS (od Big Sur wzwyż).
Czy mogę używać split tunnelingu do gier online?
Tak, split tunneling świetnie sprawdza się w grach online, pozwalając na przekierowanie tylko wybranego ruchu przez VPN. Możesz np. chronić ruch gry, zachowując szybkie połączenie dla komunikatorów czy przeglądarki.
Dlaczego split tunneling nie działa na nowszych wersjach macOS?
Od wersji Big Sur, Apple wprowadziło zmiany w architekturze systemu, które uniemożliwiają działanie split tunnelingu. Funkcja działa tylko na macOS Catalina (10.15) i starszych wersjach systemu.
