Prawie każda platforma internetowa, na której użytkownik ma możliwość utworzenia konta, wymaga stworzenia i podania hasła, które umożliwi logowanie. Aby zapewnić jego maksymalne bezpieczeństwo, należy przestrzegać szeregu fundamentalnych zasad. Jeśli chcesz dowiedzieć się jak tworzyć bezpieczne hasła i jednocześnie łatwo je zapamiętać to zapraszamy do dalszej lektury.
Proste hasło nie jest bezpieczne
Mimo licznych apeli administratorów stron internetowych, deweloperów aplikacji oraz ekspertów z dziedziny cyberbezpieczeństwa o konieczności tworzenia silnych haseł i unikania ich powtórnego wykorzystywania, użytkownicy internetu nadal często stosują się do złych praktyk w tym zakresie. Przeważają tu czynniki takie jak wygoda, łatwość zapamiętywania, a także złe przyzwyczajenia i nawyki, które biorą górę nad przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa online. Zastosowanie silnego hasła jest fundamentalnym krokiem w kierunku swoich danych przed nieautoryzowanym dostępem osób trzecich.
Do słabych haseł, które są niezwykle popularne wśród użytkowników sieci możemy zaliczyć takie kombinacje jak:
- proste kombinacje klawiszy na klawiaturze (123456, qwerty, 098765 itp.)
- imiona (karolina, marcin, piotrus itp.)
- popularne marki lubiane przez użytkowników (np. adidas, samsung, mercedes)
- daty urodzin
- pojedyncze słowa, ewentualnie z dodatkiem liczby (np. haslo3, password, admin1)
Hasła uznawane za słabe są szczególnie narażone na tzw. ataki słownikowe. Taki rodzaj ataku wykorzystuje bazę najczęściej stosowanych kombinacji słów, liczb i symboli, które są powszechnie używane przy tworzeniu popularnych haseł. Z uwagi na liczne przypadki wycieku haseł w przeszłości, cyberprzestępcy dysponują obszernymi bazami najpopularniejszych haseł, co umożliwia im skuteczne przeprowadzenie ataku słownikowego, opierając się na tych powszechnie stosowanych kombinacjach.
Ponadto, oprócz unikania haseł składających się wyłącznie ze słów lub prostych sekwencji znaków, powinniśmy także unikać używania tego samego hasła w różnych miejscach w sieci. Najbardziej ryzykowną praktyką jest stosowanie identycznego hasła do logowania się do wielu różnych serwisów internetowych. Zaleca się przyjęcie zasady: jedna usługa – jedno, unikalne hasło.
Bezpieczne hasło – co wpływa na jego siłę?
To, jak bezpieczne będzie hasło jest uzależnione w głównej mierze od:
- długości hasła
- znaków, które zostały wykorzystane do jego stworzenia (czyli entropii)
- unikalności hasła
Generalnie, im dłuższe hasło i im więcej różnych znaków (liter, cyfr i symboli specjalnych) zawiera, tym jest ono trudniejsze do złamania. Dobrą praktyką jest tworzenie haseł, które złożone są z ponad 15 znaków oraz wykorzystują małe i wielkie litery, cyfry oraz znaki specjalne (czyli np. @, $, &, !). Jest to związane z tym, że im więcej różnych możliwych kombinacji znaków wykorzystanych przy tworzeniu hasła, tym więcej różnych kombinacji trzeba sprawdzić próbując je złamać. Przy 15 znakach, ilość możliwych kombinacji jest taka, że zapewnia bardzo wysoki stopień bezpieczeństwa hasła.
Jak bezpieczne hasło, które będzie proste do zapamiętania?
Długie hasła, złożone z losowej kombinacji różnych znaków mają jedną poważną wadę – są trudne w zapamiętaniu. Na szczęście jest bardzo prosty sposób, dzięki któremu nawet z pozoru najbardziej skomplikowane hasło będzie bardzo proste w zapamiętaniu. Wszystko sprowadza się do zastosowania tzw. password phrase czyli haseł – zdań. Jak to działa? Już tłumaczymy.
Są dwa podejścia do tego zagadnienia – warto wybrać takie, które jest dla nas najwygodniejsze i najprostsze do zapamiętania.
Pierwsza możliwość, to zbudowanie hasła ze słów, mających logiczny sens, które rozdzielone są np. cyframi czy znakami specjalnymi. Jako przykład niech posłuży taka kombinacja:
ZielonyTygrysGoni12Malp
mamy tutaj małe i wielkie litery, cyfry i łącznie 23 znaki, co daje bardzo silne hasło. Możemy je wzmocnić dodając znaki specjalne np.
Zielony@Tygrys#Goni12Malp
Druga możliwość to zbudowanie hasła w oparciu o pierwsze 1-3 litery z dłuższego zdania. Do jego zbudowania użyjmy takiego zdania: Mieszkam w 5 piętrowym niebieskim bloku z widokiem na rzekę. Hasło zbudowane w oparciu o to zdanie może wyglądać tak:
MiW5PiNiBlZWiNaRz
Mamy 17-znakowe hasło, które możemy jeszcze urozmaicić znakami specjalnymi, np. w takiej formie:
MiW5-PiNiBlZWiNaRz$
No dobrze, ale jak mam zapamiętać takie długie hasła do 50 różnych serwisów i wiedzieć, które jest do którego? Tutaj z pomocą przychodzi prosty program o nazwie menedżer haseł.
Menedżer haseł – bezpieczne tworzenie i przechowywanie haseł
Menedżer haseł to prosty program, który umożliwia generowanie i bezpieczne zarządzanie hasłami. Działa na tej zasadzie, że przechowuje w zaszyfrowanej formie wszystkie nasze hasła, do których możemy uzyskać dostęp podając główne hasło. W praktyce wygląda to tak, że pamiętać musimy tylko główne hasło – gdy chcemy zalogować się jakiegoś serwisy podajemy nasze główne hasło w menedżerze, odszyfrowujemy dostęp do pozostałych haseł i wprowadzamy je do formularza.
Jest to bardzo bezpieczna i wygodna forma zarządzania hasłami z tego względu że:
- pamiętać musimy tylko jedno trudne hasło do naszej bazy haseł w menedżerze
- program jest w stanie wygenerować bardzo długie i bezpieczne hasła
- do każdego serwisu z którego korzystamy mamy unikalne hasło
- z menedżera haseł możemy korzystać na każdym urządzeniu
- hasła w menedżerze są zaszyfrowane i dostępne tylko po podaniu hasła głównego
W sieci możemy znaleźć wiele menedżerów haseł, zarówno darmowych jak i płatnych. Różnią się one między sobą możliwościami, funkcjami i przede wszystkim wygodą korzystania. Najpopularniejsze to darmowy KeePass oraz płatne 1Password i LastPass.
Bezpieczne hasło i uwierzytelnianie dwuskładnikowe (2FA) – jeszcze silniejsza ochrona
Two-factor authentication – 2FA czyli uwierzytelnianie dwuskładnikowe to coraz popularniejsza metoda zabezpieczenia dostępu do kont przed niepowołanymi osobami. Większość dużych serwisów ma ją już wdrożoną, a inne są w trakcie lub planują. Uwierzytelnianie dwuskładnikowe pozwala zabezpieczyć nasze konta nawet w przypadku czarnego scenariusza – gdy nasze hasło wycieknie lub ktoś zdobędzie dane do logowania.
Jak sama nazwa wskazuje, uwierzytelnianie dwuskładnikowe wymaga dwóch elementów do potwierdzenia tożsamości użytkownika. Pierwszym z nich jest klasyczne hasło, które podajemy podczas logowania. Jeżeli okaże się poprawne, to następuje drugi etap weryfikacji, który może przybierać różne formy. Do najpopularniejszych należą:
- wpisanie kodu z SMS-a, który otrzymaliśmy na wcześniej zweryfikowany numer telefonu
- podanie kodu z e-maila, który otrzymaliśmy na zweryfikowany wcześniej adres
- wpisanie kodu ze specjalnej aplikacji do uwierzytelniania (np. Google Authenticator)
Dzięki takiej metodzie zabezpieczenia możemy być spokojni o nasze dane. Oczywiście pod warunkiem, że ktoś nie przechwyci dostępu zarówno do naszego hasła jak i do telefonu czy e-maila, przy pomocy którego uwierzytelniamy się w drugim kroku.
Bezpieczne hasła – podsumowanie
Kluczowym elementem w zabezpieczaniu danych osobowych przed nieautoryzowanym dostępem jest stosowanie odpowiednio długich, unikalnych haseł, które zawierają różnorodne znaki, w tym litery, cyfry oraz znaki specjalne. Jest to fundamentalny krok w ochronie cyfrowej tożsamości i prywatności. Należy ściśle przestrzegać zasady, zgodnie z którą jedno hasło powinno być używane wyłącznie do jednej usługi lub konta, co znacznie zmniejsza ryzyko narażenia wielu kont w przypadku naruszenia bezpieczeństwa jednego z nich.
Ponadto, w miarę możliwości, zaleca się aktywację i wykorzystanie mechanizmów uwierzytelniania dwuskładnikowego (2FA). Ta metoda znacznie podnosi poziom bezpieczeństwa, dodając dodatkową warstwę ochrony poprzez wymaganie drugiego czynnika – często jest to kod otrzymywany SMS-em, aplikacja generująca kody czasowe lub fizyczne urządzenie uwierzytelniające. Użycie 2FA sprawia, że nawet jeśli hasło zostanie złamane, dostęp do konta pozostanie zablokowany dla potencjalnych intruzów, co znacząco zwiększa bezpieczeństwo.